Ik weet niet hoe het met jullie is, maar ik vind het nogal een uitdaging, dat loslaten van mijn puberzoon van net 13…. Mijn eigen boek was al een paar jaar geleden af dus ik heb ‘m er maar weer even bij gepakt voor mezelf, haha Mevrouw de opvoedkundige met haar eigen zoon, das toch een heel ander verhaal dan met de pleeg- en werkpubers.
Dus voor mezelf en voor wie het kan gebruiken, een stuk met lekker praktische tips over de kunst van loslaten van je (pre)puber. (Ow, en in ons webinar van 14 juni vertel ik nog veel meer over deze leeftijd, dus je bent heel welkom!)
De kunst van het loslaten
Vanaf de geboorte hebben we een natuurlijke drang om ons kleine baby’tje te beschermen. Geheel afhankelijk ligt het in je armen, zonder jou is het nergens en hoe heerlijk is dat gevoel. Koesteren, knuffelen, voeden, troosten, in slaap wiegen…. Je bent nodig, op alle vlakken en je baby is nog heerlijk een verlengstuk van jou. Dan komt de dag dat jouw dreumes ontdekt dat de wereld uit meer bestaat dan jij. Dat hij zichzelf gewoon van jou af kan bewegen en de hele huiskamer kan gaan ontdekken. Dat hij een eigen individu is! Hoera, welkom in de peuterpubertijd. Die naam is niet voor niks hè…. Losrukken willen ze zich, bepalen en beslissen. Het is gedaan met al jouw macht (en rust). Verkennen en iedereen die dat in de weg zit krijgt het te horen. Het schoppen tegen grenzen gaat beginnen. Met het grote verschil dat je ze tijdens die peuterpuberteit als ze heel dwars en boos zijn of de verkeerde kant op gaan gewoon onder je arm kan pakken en kan meenemen gillend en spartelend en wel. Dat is er nu helaas niet meer bij in de echte puberteit.
Het loslaten van je kind begint eigenlijk ook al heel jong. Sommige van ons rekken het nog een tijdje door kinderen bij zich in bed te laten slapen, er fulltime zelf voor te zorgen en logeerpartijen bij opa en oma nog even lekker uit te stellen. Weekendjes weg met z’n twee schuiven we op de lange baan. Maar je moet er toch een keer aan geloven. Naar de opvang, naar school, spelen en slapen bij vriendjes…. Het voordeel is dat de zorg in de eerste jaren meestal nog is uitbesteed aan mensen die jij zorgvuldig uitkiest of die geschoold zijn om jouw pareltjes op te vangen. Tuurlijk komt er gedurende de basisschool periode daarna ook het nodige loslaten op je pad (man wat vind ik dat alleen laten fietsen en zelf de hort op gaan om te spelen spannend), maar het valt in het niet bij wat je als ouder moet doorstaan als je je kersverse puber de grote boze buitenwereld in moet gaan laten.
Het voelt misschien alsof het nog lang niet kan, alsof ze in zeven sloten tegelijk lopen (wat soms ook echt zo is ja, sorry) en toch moet je het doen. Jouw servetje moet de komende jaren uitgroeien tot een tafellaken, en langzaamaan gaan ontdekken hoe het allemaal in zijn werk gaat daarbuiten. Met vallen en opstaan, steeds meer zonder jou. Maar dat loslaten is een ingewikkeld proces. Los van het feit dat jij er zelf helemaal in moet groeien, is het ook nog eens de kunst dat je wel in de buurt bent, en ze helpt bij dit mega-proces. Dat je een coachende rol aanneemt en alles heel goed volgt, maar dan wel zonder dat je puber zich constant op zijn nek gezeten voelt… pffff dat is niet niks. En dat mag je ook best heel moeilijk vinden. Ik ga proberen je een beetje te helpen om het iets makkelijker te maken. Voor jou, en dus voor je puber (en voor mezelf en de mijne).
Loslaattips
Erken het voor jezelf
Als je jezelf bewust bent van het feit dat jij het gewoon heel lastig vindt en er geen kei in bent, dan scheelt al de helft. Dan hoef je jezelf alleen nog maar af en toe terug te fluiten als je weer loopt te regelen en pamperen. Of je vraagt iemand in huis je hieraan te helpen herinneren!
Geef jezelf de tijd
Het is gewoon voor velen een heel lastig proces. Geeft niks. En dat in één keer niet meer lastig vinden lukt niet. Geeft ook niks. Bouw het voor jezelf en dus voor je puber gewoon langzaam op. Begin met wat je het minst moeilijk vindt om los te laten (echt hij verhongert niet als hij zijn broodtrommel een keer vergeet, hoef je niet te brengen, hij koopt gewoon een koek).
Leg uit
Vertel je puber dat je het lastig vindt en waarom. Dat dat niet is omdat je hem niet vertrouwt, maar dat je de buitenwereld niet altijd vertrouwt. En dat je zo van hem houdt en dat hij zo snel groot groeit, dus dat je liefst nog alles voor hem doet en regelt en bepaalt. En dat je weet dat dat niet de bedoeling is en je best gaat doen om het niet te doen. En dat hij mag zeggen als je dat even vergeet. En dat je het soms gewoon dan toch doet omdat loslaten niet overal hoeft en kan. Zoiets.
Zoek afleiding en wees streng voor jezelf
In plaats van je druk te maken als ze een avond op pad zijn met hun vrienden, of te stalken met appjes en smsjes of alles wel goed gaat, ga je zelf wat leuks doen en laat je ze met rust. Weg die telefoon en afleiding zoeken, zodat je je puber niet lastig valt. Maak hooguit een afspraak dat hij even laat weten als hij goed is aangekomen. Dan kun je het daarna echt loslaten.
Denk aan lange termijn
Je wil toch niet dat jouw lieve kleine meisje straks op kamers niet weet hoe ze moet koken? Of dat je zoon als enige niet weet hoe hij de was moet doen? Dat ze dan in zeven sloten tegelijk lopen omdat jij ze altijd overal hebt opgevangen of behoed hebt voor builen? Dat ze schulden krijgen omdat ze nooit met geld om hebben leren gaan omdat jij alles voor ze betaalde en regelde? Dat ze vreselijk verwende prinsesjes worden die niks zelf kunnen of doen? Oké, hupsakee stoppen met dat gepamper dan. Loslaten en zelf laten doen, het is er de hoogste tijd voor. Met kleine stappen, vallen en opstaan en met jou in de buurt. Dan kunnen ze het straks zelf en kun je ze met een gerust hart laten gaan.
Kamerplant
Mijn oud schoolgenootje Jasperina gaf als puber-tip: ‘Sta in het leven van je kinderen’. En oud collega Martine vulde aan: ‘als een kamerplant’: Zorg dat je er bent, niet te prominent, liefst op achtergrond, binnen handbereik voor als ze je nodig hebben.
Psychologe Lisa Damour beschreef deze term in een artikel in de New York Times, prachtig, want ja, daar komt het op neer, ik kan het niet mooier zeggen.
Controleer ze niet te veel
Magister en ‘zoek een vriend’ allemaal hedendaagse controlesystemen die in de basis en in sommige gevallen helemaal niet verkeerd zijn, maar let erop dat je er als ouder goed mee om gaat en in overleg met je puber daar waar dat kan. Ik vind het allemaal heel dubbel. Hoe goed is het voor een opgroeiende tiener dat je moet afwegen wat en hoe je thuis vertelt dat je eruit gestuurd bent, een laag cijfer hebt gehaald of er slecht voor staat? Hoe goed is het dat je niet alles hoeft te delen? Je je eigen moment kan en moet kiezen? Hoe naar is het als ze thuis elke dag voor je thuiskomt en het zelf kunt vertellen, al op de hoogte zijn van je misstappen en je op voorhand al opwachten met allerlei emoties. Dat je nooit meer kan doen of je geen huiswerk hebt omdat je moeder dat allang doorgekregen heeft. Ik vind dat nogal wat. Ik zeg: bespreek samen hoe jullie ermee omgaan, wat zou je kind willen en wat wil jij. Of dat je op ‘zoek een vriend’ (die laat zien waar iemand is aan de hand van zijn telefoon) ziet dat je dochter niet op de kermis is maar op de parkeerplaats…. Dat je dan denkt dat ze daar misschien met een jongen aan ’t zoenen is, of in nood is, maar in werkelijkheid misschien gewoon haar telefoon in een auto heeft laten liggen… Goede afspraken en niet te snel oordelen of aan je kind teruggeven, want voor je het weet zetten ze hun telefoon uit of geven ze ‘m af aan hun vrienden als ze iets gaan doen waarvan ze niet willen dat jij ervan op de hoogte bent. Goedbedoeld volgen leidt dan tot stiekem gedrag en liegen, toch niet wat je wil lijkt me?!
Dit artikel komt uit mijn boek ‘Pubers zijn leuk’ (zeker als je ze begrijpt)
